De Tweede Kamer heeft recentelijk ingestemd met de Tijdelijke wet Tweede Kamerverkiezing covid-19. Daarmee is een grote stap genomen om de doelgroep van 70 jaar en ouder de mogelijkheid te geven om per brief te stemmen bij de komende Tweede Kamer verkiezingen van 17 maart 2021. Het wetsvoorstel zal naar verwachting in januari 2021 aan de Eerste Kamer worden voorgelegd. Het streven is dat het wetsvoorstel 1 februari 2021 in werking treedt. Maar daar komt voor gemeenten veel bij kijken, bovenop de gebruikelijke verkiezingsdrukte. PostNL helpt je het proces zoveel mogelijk in goede banen te leiden.

Veel regelwerk

Henk van den Boom is afdelingsmanager publiekszaken van de gemeente Ede en is eindverantwoordelijk voor het hele project rond de verkiezingen. Over het invoeren van het briefstemmen is hij gematigd enthousiast: “Laat ik vooropstellen dat ik vind dat iedereen moet kunnen stemmen. Maar we hebben nu wel erg kort de tijd om dit goed te regelen. En er zijn nog best wat vragen onbeantwoord.” Het is duidelijk dat er veel geregeld moet worden door gemeenten. Er komt immers een extra stroom aan stemmen bij. Het is van groot belang dat het stemmen per post veilig en betrouwbaar gebeurd. PostNL helpt gemeenten daar zoveel mogelijk bij. Bijvoorbeeld met het collecteren van de briefstemmen, het openen van een speciaal antwoordnummer per gemeente en het veilig en gescheiden verwerken van de briefstemmen.

Veilig aanleveren en bewaren

Henk van Boom is enthousiast over de bijdrage van PostNL: “Ik ben heel blij met PostNL. Ze denken echt mee. Die proactieve houding neemt ons nu veel werk uit handen. Door het briefstemmen naast het gewone postproces te laten lopen, zorgen ze dat de poststromen niet vermengen. De briefstempost wordt apart aangeleverd zodat wij het geborgd kunnen bewaren tot 17 maart. Daarvoor moesten we van PostNL drie collega’s aanwijzen die de stemmen in ontvangst mogen nemen. Dat was nog best even puzzelen, want er moet altijd een van die collega’s beschikbaar zijn. Maar ook daarin denkt PostNL meteen mee. Even sparren en het is geregeld.”

Het verwerken van de stemmen

“Zodra de enveloppen bij ons binnenkomen, doen wij twee dingen: we halen de pas eruit en we doen het biljet in de stembus om het stemgeheim te kunnen waarborgen,” legt Henk uit. “PostNL faciliteert dat door mensen de goede spullen toe te sturen. En vervolgens de stempassen, -biljetten en retourenveloppen in ontvangst te nemen en dagelijks de stemmen bij ons aan te leveren.” Hier ziet Henk nog wel een uitdaging: “Het schijnt dat er ook op de verkiezingsdag nog briefgestemd kan worden. Dat doorkruist dan het reguliere proces, waardoor we extra maatregelen moeten nemen.”

Hou het overzichtelijk

Voor andere gemeenten heeft Henk een paar tips. “Als eerste: begin op tijd. Vandaag al. Er komt meer bij kijken dan je denkt en er is nog veel onduidelijk. Hou het briefstemmen zo overzichtelijk mogelijk. Stemmen is al een complex proces en je wilt het niet nog ingewikkelder maken. Wij zijn bijvoorbeeld een gemeente met een grote oppervlakte, met veel aangesloten dorpen. We moeten heel goed bedenken waar mensen hun briefstem in kunnen leveren, als ze hem niet met de post mee willen sturen. Doen we dat op één centrale plek? Of richten we daar meerdere locaties voor in? Hoe krijgen we die stemmen dan veilig, geborgd op één plek waar ze daadwerkelijk de 17e geteld kunnen worden? Kortom er zijn nog veel vragen. Gelukkig helpt PostNL op iedere mogelijke manier. Dat is ook hun kwaliteit: meedenken en vooruitkijken.”